Mijne Heeren!
Dankbaar erken Ik het voorregt, bij de opening van deze Vergadering, wederom tot gunstige mededeelingen omtrent de aangelegenheden van het Vaderland in staat te zijn. -Wel hebben in den laatsten winter eenige provincien de noodlottige gevolgen van ijsgang en overstrooming ondervonden, en hoog steeg de nood, in de geteisterde streken, doch de zucht om wel te doen, aan het Nederlandsche Volk zoo eigen, en de menschlievende belangstelling, zoo in als buiten Europa ondervonden, hebben veel leeds kunnen verzachten en tot het vergoeden der geledene schade krachtig bijgedragen. Ik stel die uitmuntende bewijzen van hulpvaardigheid en menschenmin op hoogen prijs, en voel Mij gedwongen, dit ook bij deze gelegenheid openlijk uit te spreken.
Het is Mij aangenaam te kunnen verklaren, dat de betrekkingen van Nederland met de andere Mogendheden op den meest gewenschten voet blijven. – Met België is eene overeenkomst tot stand gekomen, waardoor de wateraftappingen uit de Maas aan eene billijke regeling worden onderworpen. Door de opheffing van belemmerende formaliteiten wordt ook hier te lande getracht het internationaal verkeer te bevorderen.
Ik verheug Mij, dat de Zee- en Landmagt zich, bij voortduring, door een uitmuntenden geest onderscheiden, en met ijver voortgaan zich voor hare gewigtige roeping te bekwamen. – De middelen, door U verleend om de weerbaarheid des lands te versterken, worden met de meeste zorg aangewend. Na de aanneming der wet op de Nationale Militie houdt men zich bezig met de zamenstelling van de wet op de Schutterijen.
De toestand onzer Overzeesche Bezittingen is over het algemeen gunstig. Enkele gewesten werden door hevige rampen getroffen. Vele menschenlevens gingen daarbij verloren. Ook bij die gelegenheid is het op nieuw gebleken, hoe zeer de band van wederkeerige belangstelling Nederland met zijne Kolonien vereenigt. – Het is te betreuren, dat de opstand in de Zuiden Ooster afdeeling van Borneo nog niet onderdrukt is, en inspanning van krachten blijft vorderen. Wanneer Ik echter let op de vernieuwde blijken van dapperheid en trouw, door de Zee- en Landmagt gegeven, mag lk de toekomst met vertrouwen te gemoet zien.
Voor de West-Indische Kolonien blijft de opheffmg der slavernij eene zaakvan hoog gewigt; het ontwerp daartoe betrekkelijk zal weldra aan Uwe overwegingen worden onderworpen. Ook andere wets-ontwerpen, de Kolonien betreffende, zullen worden aangeboden.
Wanneer lk verder het oog sla op de Binnenlandsche aangelegenheden, dan geven ook deze, in velen opzigte, stof tot tevredenheid.
Ofschoon de toestand van den Scheepsbouw nog niet is verbeterd, is het getal schepen in de vaart niet afgenomen. De Scheepvaart bleef op dezelfde hoogte. De in-, uit- en doorvoer neemt gedurig toe, alhoewel voor het tegenwoordige de verwikkelingen in Noord-Amerika daarop ongunstigen se invloed uitoefenen.
De ontwerpen der Geneeskundige Wetten zijn gereed, en zullen weldra bij Uwe Vergadering worden ingediend. Met uitzondering van een algemeen en belangrijk voedingsmiddel, geeft de oogst bevredigende uitkomsten.
De overweging van het gewigtig onderwerp van de afkoopbaarstelling der Tienden heeft tot eene voordragt van wet geleid, die eerlang Uwer Vergadering zal worden aangeboden.
Kunsten en Wetenschappen blijven bloeijen. De onlangs in Noord-holland gehouden tentoonstelling heeft sprekende bewijzen gegeven van vorderingen in de Nijverheid.
De werking der Wet op het Lager Onderwijs geeft gunstige uitkomsten. De regeling van het Middelbaar Onderwijs wordt in gereedheid gebragt. Het is Mij aangenaam te kunnen mededeelen, dat de veelvuldige voorbereidende werkzaamheden voor den aanleg van Spoorwegen thans zoo verre gevorderd zijn, dat zij eene onvertraagde uitvoering doen verwachten. Van het meerendeel der lijnen is de rigting reeds aangewezen. Met enkele kunstwerken zal eerlang een aanvang worden gemaakt. Het laat zich aanzien, dat zonder onverhoopte belemmering een aanzienlijk deel dier werken in het aanstaande jaar tot stand zal komen.
Het kan geene bevreemding wekken, dat de belangrijke dijkbreuken buitengewone uitgaven zullen vorderen. Zoo ter voorziening hierin, als ter tegemoetkoming van de dijksdistricten, zullen U voorstellen gedaan worden.
De inachtneming der grondwettige verhouding tusschen Kerk en Staat blijft een onderwerp Mijner zorgen. Een Wets-ontwerp tot opheffing der Staats-Collatien in de Hervormde Kerk zal aan Uwe overwegingen worden voorgesteld, en even zoo een ontwerp betreffende Kerkelijke pensioenen.
Voordragten van Wet tot uitvoering der nieuwe Regterlijke Inrigting worden voorbereid. Reeds naderen de ontwerpen van een nieuw Wetboek van Strafvordering en van eene nieuwe Regterlijke Indeeling des Rijks hunne voltooijing. Het tijdstip intusschen, waarop de eerst in de maand Mei van dit jaar door de Wetgevende Magt vastgestelde Regterlijke Inrigting zou moeten in werking komen, zal nadere regeling behoeven.
De staat van ’s Rijks Financien is bij voortduring, over het algemeen, gunstig te noemen. Terwijl elders de omstandigheden het aangaan van geldleeningen hebben noodzakelijk gemaakt, mogten wij op den weg van schulddelging voortgaan. De opbrengst der middelen was voldoende.
Eerlang zal een wets-ontwerp op het beheer der Kroon-Domeinen aan Uwe beoordeeling onderworpen worden.
Ook de herziening van het Tarief van In- en Uitgaande Regten zal op nieuw in deze zitting worden voorgebragt.
Vele en belangrijke onderwerpen wachten alzoo Uwe beraadslagingen. Gewigtig is wederom de taak, die Gij te vervullen hebt. Eén zij en blijve daarbij aller doel: de bevordering der ware belangen van het dierbaar Vaderland.
Moge daartoe Gods onmisbare zegen op Uwe overleggingen rusten!
Ik verklaar de gewone Vergadedng der Staten-Generaal geopend.