Leden van de Staten-Generaal,
Mij wederom in Uw midden bevindende, gevoel Ik Mij allereerst doordrongen uiting te geven aan Mijn gevoelens van medeleven in de moeilijke omstandigheden, waarin ons Volk nog steeds verkeert.
Voortbrenging, handel en verkeer bieden over de geheele wereld nog een beeld van grondige verwarring, waaronder, óók ten onzent, de volkswelvaart ernstig lijdt. Bij de productie zoowel als bij den ruil van goederen openbaren zich voorts overal verschuivingen, die in menig opzicht een blijvend karakter schijnen te dragen.
Onze landbouw en nijverheid worden evenzeer als onze handel en scheepvaart door deze wijzigingen in de economische wereldstructuur voor eischen van aanpassing gesteld, waarbij leiding, hulp, zelfs drang van de zijde der Regeering, in toenemende mate noodzakelijk zullen blijken.
Met vermijding van gewaagde proefnemingen op monetair en economisch gebied zullen, nu ook de Londensche conferentie niets tot stand kon brengen tot het verkrijgen van redelijke verhoudingen in het goederenverkeer, verder gaande maatregelen moeten worden genomen in het belang van den afzet onzer producten binnen de eigen grenzen. Tevens zal aan de bevordering van onzen uitvoer – naast andere in die richting werkende raiddelen onze invoer dienstbaar moeten worden gemaakt.
De reeds jaren aanhoudende afbrokkeling onzer welvaart doet ook in sterke mate haar invloed gelden op den toestand der publieke geldmiddelen en heeft het evenwicht tusschen uitgaven en inkomsten op verontrustende wijze gestoord.
De Regeering zal daarom in het komende zittingjaar in de afiereerste plaats Uw aandacht vragen voor een reeks van maatregelen, die onmisbaar zijn voor het financieel herstel. Het streven is er vóór alles op gericht dit herstel te bereiken door aanzienlijke beperking der uitgaven. Die beperking zal ten deele worden verkregen door een redelijke verlaging van de salarissen en loonen van het Rijkspersoneel. Een nieuwe salarisregeling, die op 1 januari 1935 in werking zal dienen te treden, is in voorbereiding.
Verdere inkrimping der uitgaven zal vooral moeten worden bereikt door doelmatiger organisatie en door besnoeiing van verschillende diensten.
Ondanks de reeds aangebrachte en de op korten termijn nog te verwachten verdere besparingen op de uitgaven is een nadere versterking der middelen onmisbaar gebleken. Daartoe strekkende voorstellen zullen onverwijld worden ingediend.
Aan het misbruik, dat in steeds toenemende mate wordt gemaakt van den rechtsvorm der naamlooze vennootschap, ten einde de betaling van belasting te ontgaan, zal paal en perk worden gesteld. Voorstellen te dier zake zijn in voorbereiding.
Met het doel den overgang van de eerste naar de tweede vijfjarige uitkeeringsperiode meer geleidelijk te doen plaats hebben, zal het vraagstuk der financieele verhouding tusschen het Rijk en de gemeenten opnieuw in onderzoek worden genomen. In afwachting van de resultaten van dit onderzoek zal op de uitkeeringen uit het gemeentefonds over het jaar 1934-1935 een korting moeten worden toegepast, welke verband zal houden met de gemeentelijke draagkracht. Een daartoe strekkend wetsontwerp zal U dezer dagen berelken.
De geldelijke toestand van verscheidene gemeenten maakt voorts een verscherpt toezicht op het financieel beleid der gemeenten noodzakelijk. Dit brengt mede een versterking van den invloed van het centraal gezag op de locale bezoldigingsregelen van personeel in publieken dienst, mede met het doel uitwassen af te snijden en niet te rechtvaardigen verschillen in de belooning van Overheidspersoneel weg te nemen.
Voorstellen tot wettelijke regeling van de afbetalingsovereenkomst, mitsgaders tot herziening van het in het Wetboek van Koophandel vervatte binnenvaartrecht zullen U worden aangeboden.
Op het gebied van het executierecht worden voorzieningen voorbereid, welke in de bijzondere tijdsomstandigheden geboden zijn. Daarbij zal, voor zooveel noodig door bijzondere middelen, er voor worden gewaakt, dat schuldeischers niet onredelijk worden benadeeld.
Zoodra het evenwicht in de Rijksbegrooting zal zijn verzekerd, zullen U voorstellen worden gedaan, ten doel hebbende, door ultvoering op ruime schaal van productieve publieke werken, werkverruiming in het leven te roepen ten einde de ellende der werkloosheid te lenigen. Bevordering van womngbouw tegen verlaagde kosten zal van deze plannen een deel uitmaken om voor arbeiders woningen te verkrijgen, waarvan de huurprijs meer in overeenstemrning is met het loonpeil. Daarnevens zullen maatregelen worden getroffen om voor bestaande woningen geleidelijke huurverlaging mogelijk te maken.
Zoolang werkverschaffing nog niet kan worden gemist, moet er naar worden gestreefd het particulier bedrijf daarbij zooveel mogelijk in te schakelen. De economische omstandigheden en, in verband daarmede, de financieele toestand in Nederlandsch-Indië blijven groote zorg eischen. Het budgetair evenwicht is er vooralsnog niet verzekerd. in verband met den reeds zoo uitputtenden belastingdruk zal, na de laatstelijk aanhangig gemaakte voorstellen tot nieuwe heffingen, van belastingverhooging nauwelijks meer eenig resultaat te verwachten zijn en zal het financieel evenwicht in Indië dus slechts door voortgaande beperking der uitgaven zijn te herstellen.
De ontwikkeling der politieke verhoudingen aldaar vereischt voortdurende aandacht en waakzaamheid. in het algemeen belang der bevolking zijn nadere maatregelen getroffen ter beteugeling van het misbruik, dat door sommige volksleiders wordt gemaakt van de vrijheid van vereeniging en vergadering. Suriname heeft nog bij voortduring met economische moeilijkheden te kampen. Zoowel van Overheidswege als van particuliere zijde wordt het mogelijke gedaan om de gevolgen van de crisis te verzachten.
Het stemt tot dankbaarheid, dat de economische toestand in Curaçao, althans tot dusver en de tijdsomstandigheden in aanmerking genomen, vrij bevredigend te noemen is.
De moedijkheden, in het begin dezes jaars ondervonden met een deel van het personeel der zeemacht, hebben ingrijpende maatregelen noodig gemaakt om te verkrijgen, dat onder alle omstandigheden zal kunnen worden gerekend op trouw aan de Overheid en gehoorzaamheid aan het wettig gezag.
Mochten zich ook elders teekenen voordoen, die wijzen op verzwakking of ondergraving van juiste gezagsverhoudingen, dan zal de Regeering het overheidsgezag met gelijke klem handhaven.
Hoewel het huidige tijdsgewricht niet bevorderlijk is aan de ontplooiing der internationale samenwerking en het uitgroeien van den Volkenbond, blijf Ik hopen, dat de ontwikkeling van de orgarnisatie der Statengemeenschap zich eerlang weer in opgaande lijn zal gaan bewegen. Het stemt tot voldoening, dat de diepgaande veranderingen, welke op het gebied van het internationaal handelsverkeer zijn ingetreden, geen wijziging hebben gebracht in de vriendschappelijke verhouding van Nederland tot de andere Mogendheden.
Met de bede, dat God Mijn Volk in dcze moeilijke tijden moge sterken, en levend in het vertrouwen, dat het in staat zal blijken onder verhoogde krachtsinspanning moedig en waardig te dragen hetgeen onvermijdelijk is, verklaar Ik de gewone zitting der Staten-Generaal geopend.