Leden der Staten-Generaal,
In dezen zorgvollen tijd Mij wederom in Uw midden bevindend, gevoel Ik Mij doordrongen allereerst uiting te geven aan Mijne deelneming in het lot van allen, die onder den druk der tijden gebukt gaan. Inzonderheid ben Ik met deernis vervuld jegens hen, die door werkloosheid getroffen zijn. Hoewel men nog niet zeggen kan, dat de internationale politieke toestand voor Nederland aanleiding geeft tot bezorgdheid en hoewel het tot voldoening stemt, dat het vriendschappelijk karakter, hetwelk onze verhoudingen tot de andere Mogendheden pleegt te dragen, ongerept bewaard bleef, volgt de Regeering nochtans de ontwikkeling der verhoudingen in en met het buitenland met bijzondere nauwlettendheid. Zij hoopt dat de Volkenbond in staat zal blijken tegenstellingen in het leven der Staten op te heffen en zij zal harerzijds doen wat mogelijk is om dit te bevorderen.,
De zware rouw waarin het Belgische vorstenhuis en het naburige bevriende Belgische volk opnieuw gedompeld werden, vervult Mij met innige deelneming.
De financiën van Rijk en gemeenten vereischen in toenemende mate de zorg der Regeering. De algemeene vermindering der welvaart, zoowel elders als in het eigen land, is oorzaak van het nog steeds terugloopen der inkomsten voor de publieke kassen, terwijl tegelijkertijd de uitgaven voor instandhouding van de volkskracht toenemen. Het aantal mogelijkheden tot verhooging der welvaart en dus tot gezond financieel herstel door middel van nationale maatregelen is beperkt. Met name kunnen devaluatie van de munt of prijsgeven van den gouden standaard niet beschouwd worden als middelen, die de volksgemeenschap als geheel baat zouden brengen. Ten einde ontwrichting der begrooting te voorkomen, moet dus de arbeid tot herstel van het telkens weer verbroken evenwicht onafgebroken worden voortgezet. Het streven naar beperking der uitgaven blijft daarbij op den voorgrond staan, waarbij in het bijzonder ook te denken valt aan bcperking van de nog steeds aangroeiende spoorwegtekorten. Echter zal aan eenige verhooging van enkele belastingen niet zijn te ontkomen, wil de Overheid hare sociale taak kunnen blijven vervullen.
Ernstig zijn de zorgen, welke blijven drukken op het Nederlandsche bedrijfsleven. Er zijn zeer weinig teekenen, en zeker geen daden die op een spoedigen terugkeer van een vrijer goederen- en kapitaalverkeer wijzen.
Naarmate de moeilijkheden en belemmeringen, welke onze buitenlandsche handel schier allerwege ondervindt, bestendigd blijven, zal een doeltreffende, snelle berichtgeving voor handel, nijverheid en scheepvaart tot een meer gebiedende noodzakelijkheid worden.
Nagegaan zal worden, of het mogelijk zal zijn geleidelijk de bestaande contingenteeringsbepalingen te vervangen door andere maatregelen, welke evenzeer steun aan het bedrijfsleven en behoud van werkgelegenheid beoogen, doch die niet het bezwaar medebrengen van de onvermijdelijke en ongewenschte verstarring van den handel.
Ter bevordering van cen verdere industrialisatie, zoozeer gewenscht met het oog op de werkverruiming, zal stelselmatig het onderzoek naar de mogelijkheden daarvan worden ter hand genomen in samenwerking met regionale economisch-technologische instituten en een maatschappij voor industrie-financiering. Nopens dit laatste zal cen wetsontwerp U binnenkort bereiken. in het kader van een doelbewuste industriepolitiek zal een wet, waarbij de vestiging van bepaalde nieuwe bedrijven afiiankelijk wordt gesteld van de toestemniing der Regeering, niet mogen ontbreken. Voorstellen hiertoe zullen eveneens spoedig worden ingediend. Een wetsontwerp, houdende een regeling inzake vestigingseischen voor den middenstand, dat beoogt hulp te bieden aan dit zwaar getroffen nijvere deel der bevolking, wordt voorbereid.
De toestand van het meerendeel onzer reederijen is dermate verergerd, dat ook voor het komende jaar steunmaatregelen voor de zeescheepvaart moeten worden genomen. Daarnaast zal aan de binnenvaart alsmede aan de Rijn vaart bijzondere aandacht moeten worden geschonken.
Daar ook de landbouw nog steeds een uitermate moeilijken tijd doormaakt kunnen de reeds getroffen steunmaatregelen voorshands onmogelijk worden geëist. Deze steunmaatregelen zullen in toenemende mate zoo ingericht worden, dat een betere aanpassing van de voortbrenging aan de sterk verminderde afzetmogelijkheden verkregen wordt. In het bijzonder geldt zulks voor de veehouderij en den tuinbouw. Ook op het gebied van de visscherij blijft hulp geboden. Maatregelen tegen noodlottige prijsdaling zullen hier moeten samengaan met de uitvoering van plannen tot bevordering van den afzet en tot verbetering van het productieapparaat.
Bijzondere aandacht zal worden gewijd aan de organisatorische en paedagogische vragen inzake het onderwijs, voor zoover deze op het terrein van de Overheid liggen. De juiste en diepere kennis en de zuivere uitspraak van onze Nederlandsche taal zal daarbij ook verder bevorderd worden.
Ook in het komende jaar zal de Regeering krachtig blijven optreden tot beperking van het euvel der werkloosheid en tot leniging van de gevolgen ervan. Mede daartoe zullen gelden worden aangevraagd tot voortzetting van de inpoldering van het IJsselmeer en tot aanvulling van het Werkfonds. Meer dan gewone aandacht zal worden geschonken aan het zoo beklemmende vraagstuk der jeugdwerkloosheid.
De economische en financieele toestand in de overzeesche gewesten blijft – met uitzondering van Curaçao, waar deze bevredigend is te achten – nog steeds groote zorg eischen. Al zal in Nederlandsch-Indië, naar gehoopt mag worden, over 1936 een begrootingstoestand worden bereikt waarbij althans toeneming van schuld voorkomen wordt, toch kan verdere aanpassing van de uitgaven bij de inkomsten niet achterwege gelaten worden.
De groei van de inheemsche industrialisatie is aanvankelijk niet onbevredigend. Ook zijn er teekenen, dat de belangstelling van Nederlandsche zijde voor de stichting van -industrieele ondernemingen in Indië begint te ontwaken. In het afgeloopen jaar zijn tal van maatregelen genomen om het goederenverkeer van Nederland naar Indië te bevorderen. Ook voor het verkeer in omgekeerde richting geschiedde zulks, terwijl meermalen een gelegenheid zich voordeed waarbij Nederland kon helpen om den afzet van Indische producten naar elders te bevorderen. Op dien weg zal worden voortgegaan.
Met het oog op de gewijzigde internationale toestanden zullen U voorstellen worden gedaan tot het treffen van eenige bijzondere voorzieningen inzake de middelen tot verdediging van het Koninkrijk.
Naast de voorzieningen welke verband houden met de maatregelen die reeds genoemd werden, stelt de Regeering zich voor in dit zittingjaar onder meer aanhangig te makes: voorstellen tot wijziging van sommige bepalingen der Grondwet en een ontwerp van wet ter voorkoming van particulicre machtsvorming op het terrein der overheidstaak. Voorts zal worden voorbereid een herziening van het vreemdelingenrecht mede in verband met het vluchtelingenvraagstuk.
Met dankbaarheid kan Ik vaststellen, dat leger en vloot, zoomede ambtenaren en het onderwijzend personeel van allerlei geleding, in groote meerderheid, zoo hier te lande als in de Overzeesche gewesten, ondanks de ook van hen gevorderde offers, met toewijding hunne vaak zoo inspannende taak blijven vervullen.
Ook in het komende zittingjaar zal weer veel van Regeering en Kamers gevergd worden. Met de innige bede, dat de Almachtige God ons allen de kracht en de wijsheid schenke, die Hij alleen geven kan en dat Zijn onmisbare zegen op ons werk moge rusten, verklaar Ik de gewone zitting der Staten-Generaal geopend.